Virus là gì?
Virus là những tác nhân gây nhiễm trùng có kích thước nhỏ nhất (đường kính từ 20 – 300nm) và trong bộ gen của chúng chỉ chứa một loại acid nucleic (RNA hoặc DNA). Acid nucleic được bao bọc trong một lớp vỏ protein và bên ngoài cùng có thể được bao quanh bằng một màng lipid. Toàn bộ phân tử virus được gọi là virion.
Đặc điểm của virus
Virus bị bất hoạt trong môi trường ngoại bào, chúng chi nhân lên trong các tế bào sổng. Acid nucleic của virus chứa các thông tin cần thiết để lập trình cho tế bào ký chủ bị nhiễm nhằm tổng họp các đại phân tử đặc hiệu cần cho sự nhân lên của virus. Trong chu kỳ tăng trường, một số lượng lớn bản sao các acid nucleic của virus và protein vỏ (coat protein) được tạo thành. Các protein vỏ được tập hợp lại để tạo vỏ bao (capsid), vỏ bao này bao bọc acid nucleic giúp virus bền vững chống lại môi trường ngoại bào và dễ dàng xâm nhập các tế bào cảm thụ mới. Nhiễm virus có nhiều mức độ ảnh hường lên tế bào ký chủ, từ không ảnh hường đến ảnh hưởng nhẹ, hoặc có thể gây tổn thương hay làm chết tế bào.
Thế giới virus rất đa dạng. Virus thay đổi nhanh chóng về cấu trúc, biểu hiện cấu tạo di truyền, cách sao chép và lan truyền. Một virus có thể gây nhiễm cho nhiều loại ký chủ khác nhau, nhưng cũng có thể chỉ giới hạn trong một số rất ít ký chủ. Các loại virus được biết có thể gây nhiễm cho các sinh vật đơn bào như mycoplasma, vi khuẩn, tảo và tất cả các động thực vật cấp cao hơn.
CÁC THUẬT NGỮ VÀ ĐỊNH NGHĨA TRONG VIRUS HỌC
Capsid: Vỏ bao protein, là phần bao quanh lõi acid nucleic của virus, được tạo thành từ các capsomeres.
Capsomere: Là những tiểu đơn vị protein, đơn vị về hình thái học được nhìn thấy dưới kính hiển vi điện tử trên bề mặt của những hạt virus, có cấu trúc hình khối.
Màng bọc (envelope): Là màng lipid bọc ngoài của một số virus, và màng bọc (envelope). Với cấu trúc này, virion chuyển acid nucleic của virus từ tế bào này sang tế bào khác.
Nucleocapsid: Là cấu trúc phức hợp bao gồm acid nucleic và capsid.
Đơn vị cấu trúc (structural unit): Những protein cơ bản tạo thành các khối của vỏ bao protein.
Tiểu đơn vị: Là chuỗi polypeptide đơn của virus cuộn lại.
Virion: Là toàn bộ cấu trúc virus. Trong một số trường hợp (virus Papova, virus Picoma), virion giống nucleocapsid. Trong các virion phức tạp hơn thì virion bao gồm nucleocapsid và màng bọc (envelope). Với cấu trúc này. virion chuyên acid nucleic của virus từ tế bào này sang tế bào khác.
Virus khiếm khuyết (Detectlve virus): Là một virus có khiếm khuyết chức năng sao chép
