Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp duyệt vắc xin TicoVac của Pfizer trong điều trị bệnh viêm não do ve (TBE). Vắc xin được chấp thuận bên ngoài Hoa Kỳ và hơn 170 triệu liều được sử dụng kể từ năm 1976. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo nên tiêm vắc xin với tất cả mọi người ở những khu vực có tỷ lệ bệnh lâm sàng lưu hành hàng năm cao, được định nghĩa là hơn 5 số ca trên 100.000 dân, chủ yếu là các nước Baltic của châu Âu nhưng gồm một số khu vực Trung và Đông Á.
Thuốc Encepur của GlaxoSmithKline cũng được chấp thuận bên ngoài Hoa Kỳ, cũng như vắc-xin từ Trung Quốc và 2 vắc-xin từ Nga. Hiệu quả của tất cả các loại vắc xin đều lớn hơn 95%. Khả năng bảo vệ của Pfizer là 98,7% đến 100,0% sau liệu trình 3 liều. Với sự chấp thuận mới, du khách Mỹ sẽ có thể được chủng ngừa trước du lịch.
TicoVac có thể gây đau tại chỗ tiêm, nhức đầu, đau cơ và sốt, như điển hình ở nhiều loại vắc xin.
TBE do virus flavivirus gây bệnh và lây truyền qua vết cắn của 1 con bọ ve nhiễm Ixodes scapularis, hoặc ve hươu. Giống như vi rút Powassan, 1 loại vi rút flavivirus khác, nhiễm trùng có thể lây truyền trong vài phút qua nước bọt của bọ chét, vì vậy việc loại bỏ bọ chét sớm có thể không ngăn ngừa được bệnh tật. Điều này khác với bệnh Lyme, sự cảnh giác và loại bỏ bọ chét sớm có thể ngăn ngừa sự lây truyền.
Các ổ chứa vi rút gồm chuột, chuột đồng và chuột chù. Động vật có vú lớn (hươu, nai, cừu, gia súc, dê) cũng hỗ trợ sự sinh sôi của bọ ve. Ngoài vết cắn của bọ ve, việc uống sữa chưa tiệt trùng từ động vật có vú nhiễm bệnh có thể truyền bệnh TBE.
Các triệu chứng TBE có thể từ không triệu chứng đến viêm não nặng (viêm não). Số người nhiễm bệnh phát triển thành viêm não. Hầu hết hồi phục hoàn toàn, nhưng 1 phần 3 trong số những người nhiễm bệnh có thể tổn thương suốt đời; gây tê liệt hoặc suy giảm nhận thức. Trường hợp tử vong là rất hiếm, ngoại trừ những người nhiễm chủng Nga.
Giai đoạn đầu của lây nhiễm TBE là điển hình của nhiễm vi rút, với sốt không đặc hiệu, nhức đầu, buồn nôn và đau cơ. Giai đoạn tiếp theo gồm 1 khoảng thời gian không có triệu chứng khoảng 1 tuần (khoảng từ 1 đến 33 ngày), sau đó là các triệu chứng của lây nhiễm hệ thần kinh trung ương.
Không có phương pháp điều trị TBE, và không có thuốc kháng vi-rút với lợi ích được chứng minh. Tuy nhiên, 1 báo cáo trường hợp gần đây mô tả việc điều trị thành công bệnh TBE bằng favipiravir.
Phòng ngừa bệnh là lựa chọn khả thi duy nhất. Nếu bạn dự định đi du lịch đến 1 vùng lưu hành và dự kiến tham gia các hoạt động ngoài trời (chẳng hạn như săn bắn hoặc đi bộ đường dài), hãy mặc quần áo được xử lý bằng permethrin, sử dụng thuốc diệt côn trùng và không ăn hoặc uống các sản phẩm từ sữa chưa được khử trùng.
Tên bài:
2.FDA Approves Pfizer’s Tick-borne Encephalitis Vaccine
Judy Stone, MD
August 17, 2021
From Medscape.com
