Thoái hóa hoàng điểm ở người cao tuổi
Đây là một bệnh lý phức tạp, đa dạng và không thể phục hồi của hoàng điểm ở người cao tuổi do tổn thương mao mạch hắc mạc – màng bruch và tế bào biểu mô sắc tố.
Thoái hoá hoàng điểm ở người cao tuổi là nguyên nhân tương đối phổ biến nhất gây bệnh mù loà cho người lớn tuổi từ 60 trở lên. Yếu tố nguy cơ cao bị bệnh là:
– Tuổi: Nguy cơ mắc bệnh tăng lên theo tuổi; trên 50 có khoảng 2% bị bệnh, nhưng lớn hơn 75 tuổi số người bị bệnh lên gần 30%.
– Người mà nồng độ Cholesterol máu cao dễ mắc.
– Người nghiện thuốc lá.
– Người có chế độ ăn không cân đối kéo dài.
– Bệnh lý huyết áp không ổn định.
– Người mà gia đình có người mắc bệnh
Phân loại
Dạng teo (khô) chiếm phần lớn, khoảng 90% các trường hợp bệnh
Dạng xuất tiết (ướt) dù chỉ chiếm tỉ lệ nhỏ 10%, nhưng lại là nguyên nhân chính chiếm 90% tình trạng mất thị lực nặng của bệnh lý này.
Hình thái lâm sàng
Thoái hoá hoàng điểm loại teo
Thường tổn thương cùng lúc 2 mắt, đối xứng.
Sinh bệnh học:
Có sự tiêu huỷ tế bào nón và những tế bào gậy ở vùng hoàng điểm – kéo theo quá trình thoái hoá của biểu mô sắc tố.
Tổn thương thường gặp trong hình thái này là teo biểu mô sắc tố hoặc có sự tích tụ chất thải dưới biểu mô sắc tố hình thành drusen.
* Lâm sàng và cận lâm sàng:
– Thị lực giảm chậm từ từ, khi nhìn, bệnh nhân cần phải có ánh sáng nhiều hơn lúc chưa bị bệnh.
– Người bệnh khó chịu do giảm thị lực nhìn gần, có ám điểm trung tâm ngày càng lớn và tối hơn.
– Gần như không có hiện tượng nhìn biến dạng vật.
Hình ảnh đáy mắt: Chia 2 loại:
– Loại thứ 1: Có 1 mảng tổn thương ở trung tâm màu nhạt hơn so với võng mạc xung quanh, hình tròn hoặc hình oval, đó là mảng teo biểu mô sắc tố, qua đó có thể thấy được những thân mạch máu hắc mạc.
Chụp huỳnh quang:
+ Ở thì sớm: Thấy rất rõ mạch máu hắc mạc trong vùng tổn thương.
+ Ở thì sau: Tăng huỳnh quang nhanh và toàn bộ vùng teo biểu mô sắc tố (Hiệu quả cửa sổ).
– Loại thứ 2: Có kèm theo thoái hoá của drusen.
Trên huỳnh quang có thể thấy nhiều mảng tăng huỳnh quang rải rác đến tận chu biên võng mạc.
– Một vài trường hợp có biến chứng tân mạch dưới võng mạc.
Thoái hoá hoàng điểm đang xuất tiết
– Là những thoái hoá kèm tân mạch dưới võng mạc tiến triển.
– Dạng xuất tiết của thoái hoá hoàng điểm dùng để miêu tả sự tách do thanh dịch hoặc xuất huyết của biểu mô sắc.
– Người ta phân loại căn cứ vào lâm sàng và chủ yếu dựa trên huỳnh quang. Tuỳ thuộc vào sự có mặt của các dấu hiệu:
+ Tân mạch có nhìn thấy được
+ Tân mạch không thể nhìn thấy được
+ Có kèm bong biểu mô sắc tố.
Điều trị
Đây là một bệnh lý rất khó điều trị chỉ có thể điều trị tại tuyến trung ương với đội ngũ bác sỹ giỏi và trình độ. Bệnh còn tương đối mới với phần nhiều các bác sỹ nên cần thời gian để có thể áp dụng điều trị tại cá bệnh viện tuyến dưới.
