Nhiều người tin rằng khi cần sử dụng thuốc, các thuốc có nguồn gốc tự nhiên sẽ an toàn, hiệu quả và có lợi cho sức khoẻ hơn các thuốc không có nguồn gốc tự nhiên hoặc các thuốc tổng hợp.
Trên thực tế, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra những nguyên nhân khiến nhiều người có niềm tin như vậy, bao gồm niềm tin rằng các chế phẩm tự nhiên là tinh khiết và vốn dĩ vượt trội hơn về hiệu quả. Các nhà nghiên cứu còn chỉ ra rằng những niềm tin, sự thiên vị này có thể làm ảnh hưởng đến quyết định về việc chăm sóc sức khỏe của bệnh nhân.
Tự nhiên đã giúp mang lại nhiều loại thuốc quý giá cho con người như aspirin, morphin và rất nhiều thuốc khác cũng có nguồn gốc từ thực vật. Việc sử dụng thực vật để làm thuốc có lịch sử lâu đời và thực vật đóng một vai trò rất quan trọng trong việc cải thiện sức khoẻ con người.
Không phải tất cả các chế phẩm có nguồn gốc tự nhiên đều mang lại hiệu quả.
Trong quá trình nghiên cứu, một số chế phẩm bổ sung (dưới dạng bào chế khác nhau hoặc dược liệu) đã không cho thấy được lợi ích.
- Ví dụ, một số nghiên cứu lớn về chi Echinacea (thuộc họ hoa cúc Asteraceae) không cho thấy bằng chứng về lợi ích trong cảm lạnh thông thường.
- Các nghiên cứu về bạch quả (ginkgo) bao gồm một nghiên cứu lớn trên hơn 3000 bệnh nhân lớn tuổi chỉ ra rằng thực phẩm bổ sung có nguồn gốc từ bạch quả không giúp ngăn ngừa và làm chậm quá trình sa sút trí tuệ hoặc suy giảm nhận thức.
Trái với những gì nhiều người vẫn nghĩ, các thuốc có nguồn gốc tự nhiên vẫn có thể có các tác động phụ và một số thậm chí có thể có các vấn đề nghiêm trọng về an toàn.
- Ví dụ, kava (một loại cây bản địa ở những hòn đảo Nam Thái Bình Dương) thường được sử dụng như chế phẩm bổ sung giúp làm giảm lo âu, có thể liên quan đến tổn thương gan nghiêm trọng.
- Ephedra (chi Ma Hoàng) được sử dụng để điều trị cảm lạnh, sốt và một số tình trạng khác có liên quan đến các vấn đề về tim và nguy cơ tử vong. Vào năm 2004, FDA đã cấm lưu hành các chế phẩm bổ sung có chứa các alkaloid ephedrine vì lí do an toàn.
Với nhiều người, “hóa chất” có nghĩa là các chất độc hoặc các chất tổng hợp và nên tránh sử dụng. Trên thực tế, tất cả mọi thứ đều được tạo nên bởi các chất hoá học, kể cả cơ thể con người.
Một số hóa chất có thể gây hại. Các hóa chất độc hại có thể gây nguy hiểm cho môi trường hoặc sức khoẻ con người nếu hít phải, nuốt hoặc hấp thu qua da.
- Chlorine và isopropyl alcohol là những ví dụ về hóa chất độc hại thường được sử dụng trong một số ngành công nghiệp.
- Bên cạnh đó, cũng có rất nhiều hóa chất độc hại trong tự nhiên như thuỷ ngân, nọc độc rắn, arsen và ricin từ hạt thầu dầu.
- Một vài hóa chất như sắt và oxy rất cần thiết cho đời sống con người, nhưng ở liều cao có thể gây độc tính và thậm chí là tử vong.
Dù là dược liệu hay chế phẩm bổ sung được bào chế dưới những dạng khác nhau thì đều có thành phần là các chất hoá học giống như tất cả các thứ khác.
Điều quan trọng là phải hiểu rằng mặc dù cả thực phẩm chức năng lẫn một số dược phẩm (bao gồm cả thuốc kê đơn) có nguồn gốc tự nhiên, nhưng không phải lúc nào các chế phẩm từ tự nhiên cũng là lựa chọn an toàn hoặc tốt hơn cho sức khoẻ.
- Chế phẩm bổ sung có nguồn gốc dược liệu có thể chứa rất nhiều hợp chất hoá học khác nhau và không phải tất cả thành phần có trong chế phẩm đều được biết tới.
- Các nhà nghiên cứu vẫn đang tiếp tục nghiên cứu những chế phẩm này để xác định những thành phần nào có hoạt tính và hiểu rõ hơn về tác động lên cơ thể.
Tài liệu tham khảo
