Các câu hỏi thường gặp về Covid-19 – Bác sĩ Nguyễn Lân Hiếu

Nhiễm SARS- CoV-2 đồng nghĩa bị bệnh Covid-19: KHÔNG ĐÚNG.

Nhiễm SARS-CoV-2 đơn giản là virus vào cơ thể. Bệnh Covid-19 là khi miễn dịch của cơ thể gây phản ứng quá mẫn dẫn đến tổn thương phổi và nặng hơn là các cơ quan khác. Để nhận định dấu hiệu tổn thương phổi cần theo dõi nồng độ oxy (SpO2). Miễn dịch quá mẫn nếu có thường xảy ra ngày 5-10 từ khi có triệu chứng vì vậy thời gian theo dõi sức khỏe là 10 ngày từ khởi phát triệu chứng.

Nhiễm SARS-CoV-2 phải vào viện điều trị: KHÔNG ĐÚNG.

Nếu đã tiêm vaccine thì 99% triệu chứng nhẹ và ko chuyển thành bệnh Covid-19 theo định nghĩa ở điều (1). Mà ko có bệnh thì ko cần điều trị/chữa cũng ko cần vào viện, miễn là ở nhà kiên trì theo dõi SpO2. Người bị bệnh tiểu đường thì khuyên thêm là cần kiểm tra đường huyết thường xuyên hơn bình thường.

Bệnh Covid-19 có thể điều trị tại nhà: KHÔNG ĐÚNG.

Bệnh Covid-19 có nghĩa là đã có tổn thương phổi (biểu hiện ra là khó thở, tụt oxy) hoặc biến chứng khác. Một khi đã có bệnh thì phải vào viện, vì còn cần nhiều biện pháp theo dõi/thuốc khác chỉ dùng được ở viện, hoặc có các biến chứng chỉ chẩn đoán/điều trị được ở viện.

Test nhanh âm tính là khỏi bệnh: KHÔNG ĐÚNG.

Test nhanh âm tính là nguy cơ lây thấp vì còn ít/ ko còn virus ở đường hô hấp trên. Cái này ko liên quan đến bệnh Covid-19 (ở phổi). Chính khi lượng virus xuống là khi miễn dịch lên và có thể thành quá mẫn và chuyển thành bệnh Covid-19. Vậy nên VD ngày thứ 5 test nhanh âm tính thì ko được chủ quan mà vẫn phải theo dõi SpO2 đủ 10 ngày.

Test PCR dương tính tức là vẫn còn bệnh: KHÔNG ĐÚNG.

Một là như điều (1), ko phải ai nhiễm SARS-CoV-2 cũng có bệnh Covid-19.
Hai là xét nghiệm PCR nhận định đoạn gien của virus, ko phân biệt được virus đó sống hay chết. Nếu một người có miễn dịch bình thường (VD ko uống thuốc ức chế miễn dịch hay bị ung thư máu,…), qua 10 ngày theo dõi và khỏe nhưng PCR vẫn dương tính thì đó là xác virus – ko có khả năng lây bệnh hay gây bệnh. Nhìn chung test lại PCR ở đa số F0 ko có nghĩa lý gì cả, chỉ tốn tiền. Test lại PCR âm hay dương cũng không liên quan gì đến nguy cơ hậu covid cả…

Cứ có thuốc uống là tốt: KHÔNG ĐÚNG.

Cần đính chính lại là có thuốc Đúng và uống Đúng thời điểm là tốt. Các thuốc Đúng có thể dùng ở cộng đồng, theo độ quan trọng:

  • Vaccine. Thời điểm đúng: sớm nhất có thể ở người lớn và trẻ trên 12t. Loại vaccine thì khó bàn vì là chính sách.
  • Corticoid. Thời điểm đúng: khi bắt đầu có dấu hiệu tụt SpO2. Lý do cần đúng thời điểm: dùng sớm quá lúc virus đang nhân chia nguy cơ gây bùng phát nặng hơn, dùng muộn quá (VD do chủ quan ko theo dõi SpO2) thì lỡ thời cơ ngăn chặn tổn thương phổi tiến triển. Dùng 01 liều sau đó xin mời vào viện theo dõi và điều trị tiếp.
  • Molnupiravir có nguồn gốc tin cậy. Thời điểm đúng: trước ngày thứ 5 của triệu chứng. Thuốc này dân bảo ‘như thần’, uống vào test âm rất nhanh – nhưng đọc lại điều (4) thì thấy là test âm rồi vẫn phải theo dõi đủ 10 ngày. Ko dùng được cho phụ nữ có thai. Và mình thì khuyên là nam nữ trẻ tuổi cũng ko dùng.

Phân loại các thuốc và “thuốc” còn lại như sau:

  • Thuốc chữa triệu chứng dù ko thay đổi lộ trình bệnh (paracetamol để hạ sốt, oresol bù điện giải).
  • Thuốc đã chứng minh ko có tác dụng với Covid-19 và thậm chí có hại: aspirin, hydroxychloroquine, ivermectin, azithromycin, thuốc xanh đỏ,…
  • “Thuốc” bổ ko thay đổi lộ trình bệnh (vitamin C, thymomodulin, các thể loại thực phẩm chức năng). Hơi oái oăm là như giải thích ở điều (1), bệnh Covid-19 là bệnh do miễn dịch quá mẫn, thuốc điều trị hiệu quả đều là thuốc ức chế miễn dịch – vậy mà người ta cứ hô hào nhau uống vitamin C để ‘tăng sức đề kháng’. À mà nói nhỏ là: vitamin C ko tăng sức đề kháng đâu, nên thôi thích thì uống cũng được.

Túm lại là bác sĩ Covid có tâm ko phải bs biết viết (đơn thuốc dài), mà là bs biết cách theo dõi và chọn thời điểm để dùng thuốc hay vào viện. Bác sĩ có tâm suốt ngày chỉ hỏi đi hỏi lại SpO2 bao nhiêu như cái đài bị hỏng, nhưng đã tính trước mấy bước nếu SpO2 tụt thì làm gì rồi nên xin hãy chịu khó nghe đài hỏng 10 ngày. Hãy bình tĩnh, không nghe các anh hùng bàn phím và anh hùng kê đơn, không uống đủ các thể loại ‘thuốc’ vào rồi mang vạ vào thân.

Nói thêm là cuộc sống ở Anh sau Omicron đã trở về hoàn toàn bình thường, kể cả trong và ngoài bệnh viện. Có 2-3 tuần rất khó khăn ở đỉnh nhưng rồi dịch tràn qua rất nhanh với tỉ lệ ca nặng và tử vong thấp. Omicron “nhẹ” tất nhiên một phần là do bản thân chủng này, nhưng chủ yếu vẫn là nhờ dân số đã được phủ mũi thứ 3 đủ nhanh – so sánh Anh và Mỹ thì thấy rõ. Mong là với tỉ lệ tiêm mũi 3 như VN, trấn thủ thêm một thời gian rồi Omicron sẽ mau qua.

Ảnh chụp liên hoan với nhóm quản lý và chăm sóc người nhiễm tại nhà. Chỉ từng ấy con người mà cả nghìn bệnh nhân đã đang và tiếp tục theo dõi một cách khoa học và hiệu quả.

Kim Chi Nguyễn Thị

Lời nói đầu, Thân gửi các bạn độc giả của bs Chi. Mình muốn tâm sự một chút suy tư của một bác sĩ nghèo nhưng lại mang trong mình một nỗi lòng đau đáu của một người mẹ, một người phụ nữ lương thiện, muốn giúp đỡ những người khó khăn hơn mình. Cách đây hơn 3 năm, trước khi đại dịch covid xảy ra. Mình có lập 1 trang fb với tên Dr. Nguyễn Thị Kim Chi. Trang chuyên dịch những bài viết hay về thông tin y học trên Medscape, một tờ báo uy tín. Những bài viết là những tiến bộ khoa học nhân loại được chuyển thể từ tiếng Anh sang tiếng Việt. Với mục đích đem thông tin y học mới nhất, đem những thành tựu y học tiên tiến nhất tiếp cận với những bệnh nhân, người mà cũng đang khao khát tìm đến những hy vọng tiến bộ y học trên con đường chạy chữa bệnh của bản thân, người thân, gia đình mình. Với mục đích đó, mình thực hiện cũng được hơn 3 năm. Trộm vía, được sự ủng hộ giúp đỡ của bạn đọc, may mắn công việc đó cũng vẫn trôi chảy. Với việc đem thông tin y học chuyển tải qua tiếng Việt, mình cũng được rất nhiều bạn đọc tìm hiểu, đặt những câu hỏi về tình trạng bệnh, cách chữa trị của người thân, con cái, hay những phương pháp tiên tiến nhất. Cảm ơn tình cảm của bạn đọc đã ủng hộ bs cũng như trang fb Dr.Nguyễn Thị Kim Chi. Nay trang fb được đổi tên thành Fb Nguyễn Thị Kim Chi. Xuất phát từ việc khao khát muốn làm thiện nguyện, mình đã mạnh dạnh lập nên trang fb này. Với mục đích kêu gọi từ thiện từ những bạn đọc gần xa. Một miếng khi đói bằng một gói khi no. Trao đi là còn mãi! Mình mong muốn làm từ thiện thì từ rất lâu rùi. Mình cũng đi tìm hiểu rất nhiều hội nhóm với mong muốn có thể hành động, hoặc làm bất kì những việc gì đó, dù là nhỏ nhất có thể giúp đỡ được người khó khăn hơn mình. Chính vì khao khát mong muốn trao đi những tình cảm tốt đẹp, vượt qua cái ngại ngần của bản thân, và ước mơ thiện nguyện thành sự thật nên mình, bs Chi lập trang fb Thiện nguyện - Charity. Trang này sẽ là lưu giữ những thông tin vs những tấm lòng thiện nguyện của bạn đọc trang bs Chi. Hãy chung tay giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn. Dù là nhỏ nhất cũng rất đáng trân trọng. Mình xin đóng góp quỹ của trang Thiện nguyện - Charity trước 1000k. Số tiền này tuy nhỏ, nhưng mong muốn trang sẽ giúp đỡ được nhiều người khó khăn hơn. Bạn đừng ngần ngại trao đi, dù là 20k hay 50k. Nếu bạn thấy thoả đáng thì điều đó đã là thiện nguyện rùi. Hãy để mình giúp bạn 1 phần nhỏ trên con đường thiện nguyện, để chúng ta có chung bạn thiện thành. Nếu bạn đọc bài, thấy bài hay xin like vs chia sẻ miễn phí. Nếu bạn muốn làm từ thiện, hãy chuyển tấm lòng của bạn tới số tài khoản của bs Chi. Mình sẽ giúp bạn gửi tới những người có hoàn cảnh khó khăn vs tấm lòng chân thành nhất. Tài khoản mang tên Nguyễn Thị Kim Chi Số tài khoản: 26702461 Ngân hàng: Vp bank (Vì Việt Nam thịnh vượng) Chuyển khoản ghi: TC tên người chuyển khoản Số tiền được cộng vào đủ từ 1000k-5000k sẽ được trao đến các địa chỉ công khai. Đến đây mình, bs Chi xin cảm ơn bạn đọc đã đồng hành cùng mình trong thời gian qua vs trong thời gian tới. Chúc các bạn đọc sức khoẻ, hạnh phúc, thành đạt.