Ưu năng tuyến nội tiết:
Người ta tìm cách để kìm hãm các hoạt động của tuyến nội tiết đó (người ta thường hay sử dụng phương pháp như cắt đứt các nguồn kích thích tuyến đó như các tuyến chỉ đạo ở trên tuyến nội tiết đó), rồi sau đó xem xét xem cơ thể của bệnh nhân đó đáp ứng như thế nào. Nếu như trường hợp bệnh nhân bị giảm tiết ra các loại hormon thì đó là ưu năng ngoại tuyến và ngược lại nếu như là tuyến nội tiết đó tăng tiết thì chính là là ưu năng tại tuyến.
Ví dụ như trong trường hợp tuyến thượng thận (thực sự) ưu năng, người ta vẫn cần biết đó là do sự quá sản, u phì đại ngay tại tuyến thượng thận (tại tuyến), hay đó là do nó bị tuyến yên kích thích từ ngoài (bởi vì phương pháp điều trị cho hai trường hợp này là khác nhau).
Trước đây, để chẩn đoán bệnh phải làm thêm các nghiệm pháp động. Chẳng hạn, trước một bệnh nhân bị ưu năng tuyến thượng thận thật, thì người ta tìm cách cắt đứt sự kích thích từ tuyến yên – bằng cách đưa vào cơ thể một liều lượng lớn các hormon thượng thận (thuộc loại tổng hợp) rồi theo dõi xem:
- Trong trường hợp tuyến thượng thận tiết nhiều các loại hormon (thuộc loại thiên nhiên) thì đó là ưu năng tại tuyến.
- Ngược lại, nếu nó giảm tiết khi bị cắt nguồn kích thích từ tuyến yên, thì đó là trường hợp ưu năng tại tuyến, tức là ưu năng do tuyến yên.
Nhưng hiện nay, do có thể đo được lượng ACTH, nên chách chẩn đoán bệnh lại đơn giản hơn nhiều. Cụ thể là đo thử nồng độ của ACTH ở máu của bệnh nhân:
- Nếu như nồng độ của ACTH cao: ưu năng thượng thận ngoại tuyến.
- Nếu như nồng độ của ACTH thấp thì là ưu năng thượng thận tại tuyến.
Một ví dụ khác: trong trường hợp một trẻ bị phát triển tình dục sớm, được chẩn đoán xác định là ưu năng buồng trứng hay tinh hoàn căn cứ vào kết quả đo hormon sinh dục (thấy các loại hormon này tăng cao và tăng kéo dài trong máu của bệnh nhân). Để xác định tiếp là nguyên nhân tại tuyến sinh dục hay ngoài tuyến là do hoạt động điều khiển của tuyến yên: trường hợp tăng là ngoài tuyến , còn giảm là nội tuyến hay là tại tuyến.
copy ghi nguồn:https://healthyeatingforums.com/
link bài viết:Chẩn đoán nguyên nhân gây ưu năng tuyến nội tiết
