Điều hòa bằng cơ chế thể dịch (điều hòa riêng tại vi tuần hoàn):
- Acetylcholin ở hệ thống vi tuần hoàn chỉ gây ra giãn nhẹ các tiểu động mạch và các động mạch tận, góp phần
acetylcholin làm tăng lưu lượng máu và làm giảm huyết áp ở đây.
- Adrenalin và noradrenalin chủ yếu có tác dụng co mạch và làm tăng huyết áp. Tuy nhiên chúng còn có tác dụng chọn lọc trên hệ thống vi tuần hoàn ở một số cơ quan, với tác dụng giãn mạch (như tại tim và tại cơ) giúp cho các cơ quan này được tưới máu nhiều hơn.
- Bradykinin có tác dụng gây ra dãn các tiểu động mạch,làm tăng lưu lượng và giảm tốc độ của máu, đặc biệt nó làm tính thấm của thành mạch tăng lên một cách mạnh mẽ nhất là ở tiểu tĩnh mạch: gấp 36 lần so với bình thường. Liều lớn hơn, nó làm bạch cầu bám vách và xuất ngoại.
- Serotonin: có tác dụng co mạch, co các cơ thắt với một liều lượng nhỏ còn đối với liều lượng lớn nó gây ra các tổn thương vách mạch, tăng tính thấm, khuếch đại hiệu quả của Adrenalin, Bradykinin hay Histamin nếu sử dụng phối hợp hoặc dùng sau nó.
- Histamin: gây ra co mạch, làm tăng tính thấm; nếu như liều lớn cũng sẽ gây ra thoát huyết tương dẫn đến cô đặc máu; ứ trệ, rồi đông máu, làm vón kết hồng cầu và chảy máu.
Nói chung, mức độ nhạy cảm với các yếu tố thể dịch tùy thuộc vào mỗi mạch ở hệ thống vi tuần hoàn. Nhạy cảm nhất là các cơ thắt (với adrenalin, cũng như với kích thích điện).
Điều hòa bằng thần kinh:
Nói chung thần kinh không tác dụng trực tiếp lên các tế bào nội mạch của mạch máu mầ chúng chỉ tác dụng lên lớp cơ của thành mạch, chúng có ác dụng ngược lại với cơ chế thể dịch. Bởi vì vậy, các sợi thần kinh adrenergic và cholinergic (của hệ thống thần kinh thực vật) tác dụng rất rõ lên động mạch mà không tác dụng lên các mao mạch. Nhờ vậy, thần kinh đã phối hợp đối với thể dịch điều hòa hoạt động của vi tuần hoàn.
Kết quả chung của điều hòa thể dịch và điều hòa thần kinh tại chỗ là sự kiểm tra chặt chẽ về số lượng mạch máu (số lượng các mạch máu mở và mạch máu đóng lại), áp lực máu, tốc độ và lưu lượng – phù hợp với các yêu cầu sinh lý của mỗi cơ quan.
copy ghi nguồn:https://healthyeatingforums.com/
link bài viết:Điều hòa hoạt động tại vi tuần hoàn (tiếp theo)
