Nguyên nhân gây bệnh bên ngoài theo y học cổ truyền.
Trong tự nhiên có sẵn 6 thứ khí ( lục khí): phong, hàn, thử, thấp, táo, hỏa khi lục khí trái thường trở thành nguyên nhân gây bệnh gọi là lục dâm . Tùy theo mùa trong năm mà khí đó mạnh yếu khác nhau : mùa xuân nhiều phong, mùa hạ nhiều thử , thấp , mùa thu thì táo, mùa đông thì hàn.
Khi gây bệnh chúng thường phối hợp với nhau làm cho trứng trạng phức tạp. Chúng ta hãy cùng đi tìm hiểu về phong và hàn.
Phong: Phong có hai loại
- Ngoại phong là nguyên nhân hàng đầu gây nhiều bệnh quanh năm .
- Nội phong do can phong động nên biểu hiện các chứng hoa mắt chóng mặt, co giật.
Đặc tinh của phong
Là dương tà hay đi lên và ra ngoài thường gây bệnh phần trên cơ thể, ở ngoài gây chứng sợ gió , ra mồ hôi.
Hay di động biến hóa : di chuyển chỗ này sang chỗ khác, bệnh biến chuyển mau lẹ. Xuất hiện đột ngột theo mùa gây chứng ngứa.
Các chứng bệnh xuất hiện do phong:
- Phong hàn: cảm mạo phong hàn, đau dây thần kinh do lạnh, đau nhức các khớp xương do lạnh, viêm họng viêm mũi dị úng do lạnh.
- Phong nhiệt: cảm sốt, viêm màng tiếp hợp dị ứng, viêm khớp cấp, đợt cấp của viêm khớp dạng thấp, đau thần kinh hông.
- Chứng nội phong: Do thực nhiệt làm tâm hỏa vượng, can phong nội động gây chứng sốt cao, co giật; do can âm hư can dương vượng gây nội phong có các chứng đau đầu hoa mắt chóng mặt ; do huyết hư gây các chứng hoa mắt chóng mặt co giật do thiếu máu cấp, liệt nửa người do tai biến mạch máu não, chân tay co quắp khó cử động sau khi bệnh kéo dài.
Hàn
Là loại chủ khí của mùa đông gồm hai loại:
- Ngoại hàn từ ngoài vào phần biểu gọi là thương hàn, vào tạng phủ là chứng hàn.
- Nội hàn do phần dương trong cơ thể yếu kém gây nên
Đặc điểm của hàn: là âm tà làm tổn thương đến dương khí gây ra chứng sợ lạnh, chân tay lạnh.
- Hàn gây ngưng trệ biểu hiện đau buốt tại chỗ cố định như đau thần kinh hông đau lưng do lạnh…
- Hàn làm co rút bế tắc lại gây co cứng các cơ như đau vai gáy, đau lưng cấp, đau bụng do lạnh.
Các chứng bệnh do hàn: cảm mạo phong hàn, hàn thấp, phong hàn thấp
- Chứng nội hàn: vệ khí hư hàn : sợ lạnh sợ gió hay bị cảm lạnh , tự ra mồ hôi.
- Tỳ vị hư hàn: đau bụng , đầy bụng kém ăn ỉa chảy.
- Tâm phế khí hư: co thắt mạch vành, chứng hen suyễn mạn
- Thận dương hư: sợ lạnh, chân lạnh, tiểu tiện nhiều lần, đại tiện nát, lưng đau gối mỏi , ù tai, sinh tình dục giảm, hoạt tinh, dương nuy.
