Những thay đổi nhận thức sau chấn thương sọ não nhẹ tương tự như bệnh Parkinson sớm

Nghiên cứu mới thấy các cựu chiến binh từng có chấn thương sọ não nhẹ (mTBI) có dấu hiệu suy giảm nhận thức sớm tương đương với các dấu hiệu ở bệnh nhân bệnh Parkinson giai đoạn đầu (PD).

Các nhà điều tra nghiên cứu những cựu chiến binh phù hợp với độ tuổi và IQ có và không có mTBI, những người kiểm soát khỏe mạnh không phải là người già và những bệnh nhân phù hợp với IQ có PD giai đoạn đầu và không mất trí nhớ và nhận thấy những người có mTBI hoạt động kém hơn đáng kể so với những đối chứng phù hợp trong 1 số bài kiểm tra nhận thức, đặc biệt là đo lường tính linh hoạt trong nhận thức. Ngoài ra, hiệu suất trong các bài kiểm tra đó tương tự như của những người tham gia giai đoạn đầu với PD.

Theo tác giả chính Phó giáo sư Tiến sĩ Vicki Nejtek, Đại học Trung tâm Khoa học Y tế Bắc Texas, Fort Worth, nghiên cứu được báo cáo trực tuyến ngày 17/11 trên PLoS One.

Hơn 82% trường hợp chấn thương đầu của các thành viên tại ngũ trong quân đội được phân loại là mTBI. Một tỷ lệ đáng kể trong số những người này gặp phải các vấn đề nhận thức còn sót lại, biểu hiện rõ ràng từ 1-10 năm sau chấn thương.

Hai nghiên cứu dịch tễ học gần đây thấy nguy cơ PD tăng 56% ở các cựu chiến binh bệnh TBI nhẹ trong vòng 12 năm sau chấn thương. Nhưng trong khi những khó khăn nhận thức còn sót lại có thể gợi ý nguy cơ liên quan đến mTBI đối với PD, thì có rất ít bằng chứng tiềm năng, nếu có, mô tả các biểu hiện nhận thức sớm nhất của mTBI trong 1 nhóm người trẻ tuổi có thể giống với những người PD.

Có khả năng có 1 số suy giảm nhận thức gặp trước PD.

Các nhà nghiên cứu so sánh điểm nhận thức của những cựu chiến binh duy trì mTBI với những cựu chiến binh không có mTBI, những người không phải là người kiểm soát khỏe mạnh, (25-45 tuổi) trở lên, những người giai đoạn đầu, không rối loạn sắc tố với PD (60-90 tuổi).

Những người tham gia trải qua sàng lọc loại trừ chấn thương não nghiêm trọng và tất cả các đối tượng hoàn thành Cuộc phỏng vấn nhỏ tâm thần kinh sàng lọc các rối loạn tâm trạng nghiêm trọng, Danh sách kiểm tra PTSD 17 mục (PCL) và Thang điểm trầm cảm tuổi 30 (GDS).

Trong số 200 tình nguyện viên ghi danh và được sàng lọc, 114 người được đưa vào phân tích (25 nữ, 70 người da trắng không phải gốc Tây Ban Nha, 29 người gốc Tây Ban Nha, 15 người da đen).

Không có sự khác biệt đáng kể giữa cả 4 nhóm với chỉ số IQ, giới tính hoặc chủng tộc / dân tộc.

Tất cả các mTBI đều là vết thương xuyên thấu gặp trong vòng 7 năm qua. Hầu hết (n = 13) là chấn động cấp 1, dựa trên tiêu chuẩn phân loại BAT-L, tiếp theo là cấp 2 (n = 19) và cấp 3 (n = 4).

Không có nhóm với đáp ứng tiêu chuẩn trầm cảm và PTSD, dựa trên điểm PCL và GDS.

Có sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm trong các bài kiểm tra nhận thức. Các cựu chiến binh có mTBI hoạt động tương tự với các đối tượng PD hơn so với các đối chứng phù hợp của họ và cũng hoạt động như thể họ già hơn nhiều thập kỷ.

Các bài kiểm tra thấy sự khác biệt đáng kể với bài kiểm tra khả năng chạy trên đường mòn (TMT-A và TMT-B); các bài kiểm tra CLOX (1 và 2), đo lường trí nhớ không gian trực quan; và bài kiểm tra đặt tên cho động vật.

Các cựu chiến binh có mTBI mất nhiều thời gian hơn đáng kể hoàn thành cả 2 bài kiểm tra TMT, so với các cựu chiến binh không có mTBI và đối chứng khỏe mạnh. Trên thực tế, đối với kết quả TMT-B, các cựu chiến binh với mTBI mất 26,5 đến 28,8 giây hoàn thành, so với các cựu chiến binh phù hợp với độ tuổi và IQ và đối chứng khỏe mạnh, tương ứng.

Khi các nhà nghiên cứu so sánh hiệu suất của những cựu chiến binh này với điểm số trung bình tiêu chuẩn chuẩn hóa từ dân số chung, kết quả hoàn toàn bất ngờ. Chức năng nhận thức trung bình ở các cựu chiến binh với mTBI với thời gian phản hồi dài hơn 11,2 giây so với mức trung bình của họ.

Không có sự khác biệt thống kê được tìm thấy giữa các cựu chiến binh với mTBI và nhóm PD đối với cả 2 bài kiểm tra TMT-A và TMT-B thấy các nhóm này thực hiện tương tự trong các bài kiểm tra đo tính linh hoạt nhận thức.

Sự khác biệt đáng kể duy nhất được tìm thấy trong điểm CLOX 2 là giữa các cựu chiến binh với mTBI và đối chứng khỏe mạnh, và sự khác biệt đáng kể duy nhất trong đặt tên cho động vật cũng là giữa các cựu chiến binh với mTBI và đối chứng khỏe mạnh, mặc dù các cựu chiến binh với mTBI nhớ lại ít động vật hơn so với các nhóm khác.

Nghiên cứu không thấy sự suy giảm nhận thức toàn cầu, chỉ suy giảm trong một số lĩnh vực. Nhưng sự suy giảm sớm trong các lĩnh vực nhận thức linh hoạt, chú ý và khả năng xử lý thông tin có thể có tác động lớn đến cuộc sống hàng ngày và có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ, nghề nghiệp và cuộc sống cá nhân.

Có thêm bằng chứng TBI có tác động lâu dài và mặc dù mối liên quan này có thể phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tần suất cũng như các yếu tố khác, nhưng điều quan trọng là phải tiến hành đánh giá cẩn thận TBI, đặc biệt ở những nhóm dân số có nguy cơ cao như cựu chiến.

Các nhà khoa học đang nghiên cứu xem xét các dấu ấn sinh học huyết thanh lập bản đồ các vấn đề nhận thức có thể giúp xác định 1 kiểu hình có thể dễ dàng nhận thấy hơn trong phòng khám hay không.

Tên bài:
Post-TBI Cognitive Changes ‘Strikingly’ Similar to Early Parkinson’s
Batya Swift Yasgur, MA, LSW
November 22, 2021
Medscape.com
Link: https://www.medscape.com/viewarticle/963480.

Kim Chi Nguyễn Thị

Lời nói đầu, Thân gửi các bạn độc giả của bs Chi. Mình muốn tâm sự một chút suy tư của một bác sĩ nghèo nhưng lại mang trong mình một nỗi lòng đau đáu của một người mẹ, một người phụ nữ lương thiện, muốn giúp đỡ những người khó khăn hơn mình. Cách đây hơn 3 năm, trước khi đại dịch covid xảy ra. Mình có lập 1 trang fb với tên Dr. Nguyễn Thị Kim Chi. Trang chuyên dịch những bài viết hay về thông tin y học trên Medscape, một tờ báo uy tín. Những bài viết là những tiến bộ khoa học nhân loại được chuyển thể từ tiếng Anh sang tiếng Việt. Với mục đích đem thông tin y học mới nhất, đem những thành tựu y học tiên tiến nhất tiếp cận với những bệnh nhân, người mà cũng đang khao khát tìm đến những hy vọng tiến bộ y học trên con đường chạy chữa bệnh của bản thân, người thân, gia đình mình. Với mục đích đó, mình thực hiện cũng được hơn 3 năm. Trộm vía, được sự ủng hộ giúp đỡ của bạn đọc, may mắn công việc đó cũng vẫn trôi chảy. Với việc đem thông tin y học chuyển tải qua tiếng Việt, mình cũng được rất nhiều bạn đọc tìm hiểu, đặt những câu hỏi về tình trạng bệnh, cách chữa trị của người thân, con cái, hay những phương pháp tiên tiến nhất. Cảm ơn tình cảm của bạn đọc đã ủng hộ bs cũng như trang fb Dr.Nguyễn Thị Kim Chi. Nay trang fb được đổi tên thành Fb Nguyễn Thị Kim Chi. Xuất phát từ việc khao khát muốn làm thiện nguyện, mình đã mạnh dạnh lập nên trang fb này. Với mục đích kêu gọi từ thiện từ những bạn đọc gần xa. Một miếng khi đói bằng một gói khi no. Trao đi là còn mãi! Mình mong muốn làm từ thiện thì từ rất lâu rùi. Mình cũng đi tìm hiểu rất nhiều hội nhóm với mong muốn có thể hành động, hoặc làm bất kì những việc gì đó, dù là nhỏ nhất có thể giúp đỡ được người khó khăn hơn mình. Chính vì khao khát mong muốn trao đi những tình cảm tốt đẹp, vượt qua cái ngại ngần của bản thân, và ước mơ thiện nguyện thành sự thật nên mình, bs Chi lập trang fb Thiện nguyện - Charity. Trang này sẽ là lưu giữ những thông tin vs những tấm lòng thiện nguyện của bạn đọc trang bs Chi. Hãy chung tay giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn. Dù là nhỏ nhất cũng rất đáng trân trọng. Mình xin đóng góp quỹ của trang Thiện nguyện - Charity trước 1000k. Số tiền này tuy nhỏ, nhưng mong muốn trang sẽ giúp đỡ được nhiều người khó khăn hơn. Bạn đừng ngần ngại trao đi, dù là 20k hay 50k. Nếu bạn thấy thoả đáng thì điều đó đã là thiện nguyện rùi. Hãy để mình giúp bạn 1 phần nhỏ trên con đường thiện nguyện, để chúng ta có chung bạn thiện thành. Nếu bạn đọc bài, thấy bài hay xin like vs chia sẻ miễn phí. Nếu bạn muốn làm từ thiện, hãy chuyển tấm lòng của bạn tới số tài khoản của bs Chi. Mình sẽ giúp bạn gửi tới những người có hoàn cảnh khó khăn vs tấm lòng chân thành nhất. Tài khoản mang tên Nguyễn Thị Kim Chi Số tài khoản: 26702461 Ngân hàng: Vp bank (Vì Việt Nam thịnh vượng) Chuyển khoản ghi: TC tên người chuyển khoản Số tiền được cộng vào đủ từ 1000k-5000k sẽ được trao đến các địa chỉ công khai. Đến đây mình, bs Chi xin cảm ơn bạn đọc đã đồng hành cùng mình trong thời gian qua vs trong thời gian tới. Chúc các bạn đọc sức khoẻ, hạnh phúc, thành đạt.