Bổ sung quá nhiều oxy có thể gây hại

Một phân tích tổng hợp được đăng trên tạp chí The Lancet cho thấy tỷ lệ tử vong cao hơn có ý nghĩa khi bổ sung thừa oxy ở những bệnh nhân mắc các bệnh cấp tính.

Đặt vấn đề

Bổ sung oxy có thể là một biện pháp can thiệp cứu sống các bệnh nhân suy hô hấp hạ oxy máu. Tuy nhiên, các bằng chứng mới đây cho thấy cung cấp quá nhiều oxy lại có thể gây hại. Các thử nghiệm nhỏ đã cho thấy tỷ lệ loạn nhịp tim, tổn thương phổi và các biến chứng khác gia tăng ở bệnh nhân nhập viện được thở oxy nhưng không có hạ oxy máu hoặc bệnh nhân thở oxy dẫn đến áp suất riêng phần oxy cao hơn bình thường (tăng oxy máu).

Kết quả nghiên cứu mới

Các nhà nghiên cứu đã hoàn thành một phân tích tổng hợp gồm 25 thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên với khoảng 16.000 bệnh nhân mắc các bệnh cấp tính được điều trị với liệu pháp bổ sung thừa oxy so với bổ sung vừa đủ.

• Lượng oxy mục tiêu và ngưỡng bổ sung oxy khác nhau giữa các nghiên cứu.
• Giá trị trung vị của phân suất oxy hít vào (FiO₂) lần lượt là 0,52 ở nhóm bổ sung oxy thừa và 0,21 ở nhóm bổ sung oxy vừa đủ.
• Giá trị trung vị của độ bão hòa oxy máu ngoại vi (SpO₂) giữa các nghiên cứu là 96% (dao động trong khoảng 94-99%).
• Nguy cơ tử vong tương đối sau 30 ngày cao hơn có ý nghĩa ở nhóm bổ sung thừa oxy (RR=1,14), mặc dù không có sự liên quan rõ ràng giữa tỷ lệ tử vong và SpO₂ hay FiO₂.
• Nguy cơ tàn tật, thời gian nằm viện và tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện (bao gồm viêm phổi) là tương đương ở hai nhóm.

Bàn luận

Việc duy trì thường xuyên độ bão hòa oxy ở mức 100% không chỉ không cần thiết mà còn có thể gây hại.

Trong thực hành lâm sàng, cần giảm lượng oxy bổ sung cho đến khi độ bão hòa oxy ≤95% đối với hầu hết bệnh nhân. Đồng thời, ngưng thở oxy ngay khi không cần thiết.

Độ bão hòa oxy mục tiêu ≤95% chưa chắc đã an toàn, nhưng hiện tại cần tránh những nguy cơ gây ra bởi tình trạng tăng oxy máu.

[spoiler title=’Tài liệu tham khảo’ style=’yellow’ collapse_link=’false’]
1. Chu DK et al. Mortality and morbidity in acutely ill adults treated with liberal versus conservative oxygen therapy (IOTA): A systematic review and meta-analysis. Lancet 2018 Apr 28; 391:1693.
2. McEvoy JW. Excess oxygen in acute illness: Adding fuel to the fire. Lancet 2018 Apr 28; 391:1640.
3. Girardis M et al. Effect of conservative vs conventional oxygen therapy on mortality among patients in an intensive care unit: The Oxygen-ICU randomized clinical trial. JAMA2016 Oct 18; 316:1583.[/spoiler]