Viêm Amidan cấp
Ngã tư họng có hệ thống tổ chức bạch huyết Lympho có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể bao gồm vòng Waldeyer và hệ thống hạch cổ.
Vòng Waldeyer các tổ chức bạch huyết gồm có:
– Amiđan vòm mũi họng (Amiđan Lushka).
– Amiđan vòi cònhay gọi là Amiđan Gerlach ở quanh vòi nhĩ.
– Amiđan khẩu cái thường gọi tắt là Amiđan nằm ở 2 bên thành họng, giữa trụ trước và trụ sau.
– Amiđan lưỡi nằm ở đáy lưới sau V lưỡi
Amiđan sinh ra để bảo vệ cơ thể con người khỏi các tác nhân sinh vật. Nó phát triển ở tuổi thiếu nhi và ít hoạt động dần ở tuổi dậy thì.
Viêm Amiđan cấp tính là tình trạng viêm xung huyết và xuất tiết của Amiđan khẩu cái, thường gặp sau 3-4 tuổi trở lên, các tác nhân là vi khuẩn hoặc virus, thường xuất hiện ở thời kỳ xâm lấn của nhiều bệnh viêm nhiễm cho nên có tác giả coi Amiđan là “cửa vào ” của nhiều vi khuẩn hay virus gây ra các bệnh như: viêm khớp cấp, bại liệt, dịch viêm não, viêm màng não…
Triệu chứng
Bệnh nhân bắt đầu đột ngột thấy cảm giác rét hoặc rét run rồi sốt 380-390c. Bệnh nhân mệt mỏi, đau đầu, kém ăn, nước tiểu ít và thẫm màu. Đại tiện thường táo.
Sau đó bệnh nhân thấy cảm giác khô, rát, nóng ở họng, nhất là vị trí Amiđan, mấy giờ sau biến thành đau họng, đau nhói lên tai, đau tăng lên rõ rệt khi nuốt, khi ho làm bệnh nhân không ăn uống được càng làm tình trạng bệnh nhân nặng lên. Sổ mũi nghẹt mũi cũng là triệu chứng thường gặp tuy nhiên mức độ thường nhẹ tuy nhiên lại làm bệnh nhân càng trở lên khó chịu
Ở trẻ nhỏ thường có thể kèm theo viêm V.A, viêm mũi họng
Viêm nhiễm hoàn toàn có thể lan xuống thanh quản, khí quản gây nên ho từng cơn, đau và có đờm nhầy, giọng khàn nhẹ hoặc lan lên mũi gây viêm mũi cấp hoặc lên tai gây viêm tai giữa nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời
Soi họng thường thấy hai Amiđan sưng to, đỏ và những chấm mủ trắng ở miệng các hốc, sau đó dần biến thành một lớp mủ phủ trên bề mặt Amiđan
Tiến triển
Đa số các viêm Amidan thường lành tính bệnh khỏi trong vòng khoảng vài ngày đến 1 tuần nếu được điều trị. Nếu viêm nhiễm do liên cầu tan huyết nhóm A có thể dẫn tới thấp khớp cấp.
Điều trị
– Bệnh nhân cần nghỉ ngơi tại chỗ, ăn nhẹ, uống nước nhiều.
– Giảm đau, hạ sốt: Paracetamol, chống viêm
– Kháng sinh toàn thân: Phòng bội nhiễm các vi khuẩn khác
– Nhỏ mũi bằng các loại thuốc sát trùng nhẹ.
– Súc miệng họng bằng các dung dịch kiềm ấm: Bicarbonat Natri, Borate Natri…(nửa thìa cà phê trong một cốc nước ấm). hoặc các loại nước suc miệng có tính năng sát khuẩn
– Nâng cao thể trạng: Tăng cường dinh dưỡng cho bệnh nhân, bổ xung các các vitamin đặc biệt là vitamin C
