Ca lâm sàng: Viêm tĩnh mạch huyết khối nhiễm khuẩn

Bài viết Ca lâm sàng: Viêm tĩnh mạch huyết khối nhiễm khuẩn được biên dịch bởi Bs. Vũ Tài.

Một phụ nữ 29 tuổi, mang thai một lần, sinh một lần, được đánh giá do sốt tái diễn vào ngày thứ 5 sau mổ lấy thai vì cổ tử cung mở hết nhưng đầu không lọt sau khi khởi phát chuyển dạ kéo dài. Gentamicin và clindamycin được dùng vì sốt vào ngày hậu phẫu thứ 1. Ampicillin được thêm vào ngày hậu phẫu thứ 3 vì bệnh nhân tiếp tục sốt từng cơn. Hôm nay, cô ấy không buồn nôn, nôn, ho ra máu, khó thở, đái máu, tiểu buốt, hay tiêu chảy. Nhiệt độ là 39 độ C (102,2 độ F), huyết áp 120/80 mmHg và mạch 108 lần/phút. Độ bão hòa oxy là 96% với không khí trong phòng. Nghe phổi thấy rì rào phế nang rõ. Khám thấy vú căng, hơi tức khi sờ nắn, không có ban đỏ. Khám bụng thấy đau nhẹ vùng hạ sườn hai bên khi sờ sâu và vết mổ có chảy dịch huyết thanh-máu nhưng không có ban đỏ hoặc chai cứng. Khám vùng chậu thấy đáy tử cung sờ nắn không đau, nằm dưới rốn. Khám chi dưới không thấy sưng, đau hoặc ban đỏ. Hemoglobin là 10,8 g/dl. Tổng phân tích nước tiểu bình thường. Chụp CT bụng và vùng chậu cho thấy không có ổ áp xe hoặc tụ dịch. Chẩn đoán nào sau đây là chẩn đoán có khả năng nhất ở bệnh nhân này?

A. Viêm thận bể thận cấp tính

B. Viêm phổi hít

C. Nhiễm trùng vết mổ

D. Viêm nội mạc tử cung sau sinh

E. Thuyên tắc phổi

F. Viêm tĩnh mạch huyết khối nhiễm khuẩn

Viêm tĩnh mạch huyết khối vùng chậu nhiễm khuẩn

Yếu tố nguy cơ
  • Mổ lấy thai
  • Phẫu thuật vùng chậu
  • Bệnh viêm nhiễm vùng chậu
  • Mang thai
  • Bệnh lý ác tính
Sinh lý bệnh
  • Tình trạng tăng đông
  • Giãn tĩnh mạch vùng chậu
  • Chấn thương mạch máu
  • Nhiễm trùng
Biểu hiện
  • Sốt không đáp ứng với kháng sinh
  • Không triệu chứng/dấu hiệu khu trú
  • Đánh giá nhiễm trùng âm tính
  • Chẩn đoán loại trừ
Điều trị
  • Thuốc chống đông
  • Kháng sinh phổ rộng

Biểu hiện của bệnh nhân này phù hợp với viêm tĩnh mạch huyết khối vùng chậu nhiễm khuẩn (SPT), một biến chứng liên quan đến phẫu thuật vùng chậu hoặc thời kỳ hậu sản. SPT là tình trạng huyết khối của các tĩnh mạch buồng trứng hoặc tĩnh mạch sâu vùng chậu (như được thấy trong đau hạ sườn hai bên của bệnh nhân này) bị nhiễm trùng. Một số yếu tố khiến bệnh nhân sau sinh dễ bị huyết khối

  • Tình trạng tăng đông của thai kỳ
  • Giãn và ứ trệ tĩnh mạch vùng chậu
  • Tổn thương nội mạc do nhiễm trùng và / hoặc chấn thương trong khi sinh

Vì căn nguyên phổ biến nhất gây sốt hậu sản là viêm nội mạc tử cung, ban đầu bệnh nhân được điều trị bằng kháng sinh theo kinh nghiệm.

Sốt dai dẳng không đáp ứng với liệu pháp kháng sinh phổ rộng và đánh giá nhiễm trùng âm tính (ví dụ cấy máu và nước tiểu, phân tích nước tiểu) gợi ý SPT, là một chẩn đoán loại trừ. Các yếu tố nguy cơ bao gồm mổ lấy thai và viêm màng đệm- màng ối / viêm nội mạc tử cung. Điều trị bằng thuốc chống đông và kháng sinh phổ rộng.

(Đáp án A) Viêm thận bể thận cấp tính có biểu hiện đau góc sườn sống và tiểu buốt, cả hai đều không thấy ở bệnh nhân này. Ngoài ra, bệnh nhân này có kết quả phân tích nước tiểu bình thường.

(Đáp án B) Ngoài sốt, viêm phổi hít thường có biểu hiện khó thở, độ bão hòa oxy thấp và ran nổ ở các thùy dưới khi khám phổi.

(Đáp án C) Nhiễm trùng vết mổ có thể gây sốt hậu sản nhưng kèm theo đau vết mổ, ban đỏ và chai cứng. Dịch huyết thanh từ vết mổ của bệnh nhân này là bình thường.

(Đáp án D) Viêm nội mạc tử cung là nguyên nhân phổ biến nhất gây sốt hậu sản; biểu hiện kèm theo như đau tử cung khi sờ nắn và sản dịch có mủ. Viêm nội mạc tử cung thường đáp ứng với liệu pháp kháng sinh.

(Đáp án E) Mặc dù thuyên tắc phổi có thể có biểu hiện sốt, bệnh nhân thường kèm theo khó thở, ho ra máu, đau ngực kiểu màng phổi và độ bão hòa oxy thấp, không có biểu hiện nào được thấy ở bệnh nhân này.

1. Mục tiêu giáo dục:

Viêm tĩnh mạch huyết khối vùng chậu nhiễm khuẩn là tình trạng huyết khối của các tĩnh mạch buồng trứng hoặc tĩnh mạch sâu vùng chậu bị nhiễm trùng sau phẫu thuật hoặc sau sinh. Bệnh nhân sốt dai dẳng không đáp ứng với kháng sinh. Điều trị bao gồm thuốc chống đông và kháng sinh phổ rộng.

2. Tham khảo

  • Postpartum Ovarian Vein Thrombosis: Two Cases and Review of Literature
  • Postpartum septic pelvic thrombophlebitis after caesarean delivery: a case report
  • Septic pelvic thrombophlebitis – Uptodate
  • Septic Pelvic Thrombophlebitis: Diagnosis and Management
Kim Chi Nguyễn Thị
Lời nói đầu, Thân gửi các bạn độc giả của bs Chi. Mình muốn tâm sự một chút suy tư của một bác sĩ nghèo nhưng lại mang trong mình một nỗi lòng đau đáu của một người mẹ, một người phụ nữ lương thiện, muốn giúp đỡ những người khó khăn hơn mình. Cách đây hơn 3 năm, trước khi đại dịch covid xảy ra. Mình có lập 1 trang fb với tên Dr. Nguyễn Thị Kim Chi. Trang chuyên dịch những bài viết hay về thông tin y học trên Medscape, một tờ báo uy tín. Những bài viết là những tiến bộ khoa học nhân loại được chuyển thể từ tiếng Anh sang tiếng Việt. Với mục đích đem thông tin y học mới nhất, đem những thành tựu y học tiên tiến nhất tiếp cận với những bệnh nhân, người mà cũng đang khao khát tìm đến những hy vọng tiến bộ y học trên con đường chạy chữa bệnh của bản thân, người thân, gia đình mình. Với mục đích đó, mình thực hiện cũng được hơn 3 năm. Trộm vía, được sự ủng hộ giúp đỡ của bạn đọc, may mắn công việc đó cũng vẫn trôi chảy. Với việc đem thông tin y học chuyển tải qua tiếng Việt, mình cũng được rất nhiều bạn đọc tìm hiểu, đặt những câu hỏi về tình trạng bệnh, cách chữa trị của người thân, con cái, hay những phương pháp tiên tiến nhất. Cảm ơn tình cảm của bạn đọc đã ủng hộ bs cũng như trang fb Dr.Nguyễn Thị Kim Chi. Nay trang fb được đổi tên thành Fb Nguyễn Thị Kim Chi. Xuất phát từ việc khao khát muốn làm thiện nguyện, mình đã mạnh dạnh lập nên trang fb này. Với mục đích kêu gọi từ thiện từ những bạn đọc gần xa. Một miếng khi đói bằng một gói khi no. Trao đi là còn mãi! Mình mong muốn làm từ thiện thì từ rất lâu rùi. Mình cũng đi tìm hiểu rất nhiều hội nhóm với mong muốn có thể hành động, hoặc làm bất kì những việc gì đó, dù là nhỏ nhất có thể giúp đỡ được người khó khăn hơn mình. Chính vì khao khát mong muốn trao đi những tình cảm tốt đẹp, vượt qua cái ngại ngần của bản thân, và ước mơ thiện nguyện thành sự thật nên mình, bs Chi lập trang fb Thiện nguyện - Charity. Trang này sẽ là lưu giữ những thông tin vs những tấm lòng thiện nguyện của bạn đọc trang bs Chi. Hãy chung tay giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn. Dù là nhỏ nhất cũng rất đáng trân trọng. Mình xin đóng góp quỹ của trang Thiện nguyện - Charity trước 1000k. Số tiền này tuy nhỏ, nhưng mong muốn trang sẽ giúp đỡ được nhiều người khó khăn hơn. Bạn đừng ngần ngại trao đi, dù là 20k hay 50k. Nếu bạn thấy thoả đáng thì điều đó đã là thiện nguyện rùi. Hãy để mình giúp bạn 1 phần nhỏ trên con đường thiện nguyện, để chúng ta có chung bạn thiện thành. Nếu bạn đọc bài, thấy bài hay xin like vs chia sẻ miễn phí. Nếu bạn muốn làm từ thiện, hãy chuyển tấm lòng của bạn tới số tài khoản của bs Chi. Mình sẽ giúp bạn gửi tới những người có hoàn cảnh khó khăn vs tấm lòng chân thành nhất. Tài khoản mang tên Nguyễn Thị Kim Chi Số tài khoản: 26702461 Ngân hàng: Vp bank (Vì Việt Nam thịnh vượng) Chuyển khoản ghi: TC tên người chuyển khoản Số tiền được cộng vào đủ từ 1000k-5000k sẽ được trao đến các địa chỉ công khai. Đến đây mình, bs Chi xin cảm ơn bạn đọc đã đồng hành cùng mình trong thời gian qua vs trong thời gian tới. Chúc các bạn đọc sức khoẻ, hạnh phúc, thành đạt.