Những phụ nữ có buồng trứng được phẫu thuật cắt bỏ trước 46 tuổi có nguy cơ suy giảm nhận thức nhẹ (MCI) khoảng 30 năm sau đó cao hơn so với những người không phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng 2 bên, theo 1 nghiên cứu liên kết dựa trên dân số được báo cáo trên JAMA Network Open.
Các phát hiện thấy các bác sĩ điều trị phụ nữ cắt buồng trứng 2 bên tiền mãn kinh cần phải nhận thức được nguy cơ suy giảm nhận thức hoặc MCI của bệnh nhân và nên xem xét thực hiện các kế hoạch theo dõi điều trị, theo tác giả chính Walter A. Rocca, MD, MPH, Mayo Clinic, Rochester, Minn. cùng các đồng nghiệp.
Các kết quả có thể đặc biệt giúp những phụ nữ có mức độ nguy cơ trung bình của ung thư buồng trứng đánh giá tốt hơn tỷ lệ rủi ro trên lợi ích của việc phẫu thuật cắt buồng trứng 2 bên trước khi mãn kinh tự phát với phòng ngừa ung thư buồng trứng.
Mặc dù mối liên hệ giữa cắt buồng trứng 2 bên tiền mãn kinh và nguy cơ suy giảm nhận thức cao hơn được nhắc đến trước đây, nhưng nghiên cứu mới này đóng góp số liệu mới có giá trị với 1 vấn đề quan trọng của sức khỏe cộng đồng và giải quyết 1 số thiếu sót quan trọng của các tài liệu hiện có, theo Marios K. Georgakis, MD, PhD, cùng Eleni T. Petridou, MD, PhD.
Vì cắt buồng trứng 2 bên vẫn là 1 thủ thuật phổ biến, ít nhất là ở các nước có nguồn lực tốt, nên kết quả của những nghiên cứu này sẽ cảnh báo tới các bác sĩ lâm sàng với những hậu quả tiềm ẩn đối với sức khỏe cộng đồng. Do việc ngừng đột ngột hormone buồng trứng có thể kèm theo với tác dụng lâu dài được đánh giá thấp trước đây. Phẫu thuật nên cân nhắc giữa lợi ích so với tác động có hại lâu dài tiềm ẩn, đặc biệt là ở những phụ nữ không có chỉ định tuyệt đối, theo Georgakis và Petridou, Trung tâm Y học gen, Bệnh viện Đa khoa Massachusett, Boston và Đại học National and Kapodistrian University, Athens.
Nghiên cứu cắt ngang bệnh chứng sử dụng số liệu từ Nghiên cứu MCSA, 1 nghiên cứu tiền cứu dựa trên dân số kiểm tra các yếu tố nguy cơ cũng như tỷ lệ phổ biến và tỷ lệ chứng suy giảm nhận thức và MCI trong 1 mẫu đại diện là phụ nữ ở Quận Olmsted, Minn. Nghiên cứu gồm 2.732 phụ nữ từ 50-89 tuổi tham gia vào nghiên cứu MCSA từ năm 2004 đến năm 2019 và trải qua đánh giá lâm sàng và kiểm tra nhận thức toàn diện gồm 9 bài kiểm tra gồm 4 lĩnh vực nhận thức. Hầu hết tất cả các đối tượng (98,4%) là người da trắng. Tuổi trung bình đánh giá nhận thức là 74 tuổi, tại thời điểm đó 283 phụ nữ (10,4%) được chẩn đoán MCI (197 với chứng hay quên và 86 với MCI không tên). Số liệu từ hệ thống liên kết hồ sơ y tế của Dự án Dịch tễ học Rochester ghi nhận có tổng cộng 625 phụ nữ (22,9%) có tiền sử cắt vòi trứng 2 bên. Trong nhóm này, 161 phụ nữ trải qua thủ thuật cả trước 46 tuổi và trước khi mãn kinh, với 46 (28,6%) nhận được estrogen ngựa liên hợp đường uống (không được áp dụng) và 95 (59,0%) còn lại không được điều trị bằng estrogen.
Nghiên cứu thấy, so với những phụ nữ không phẫu thuật cắt bỏ vòi trứng 2 bên, những người phẫu thuật trước 46 tuổi, nhưng không phải sau độ tuổi này, có tỷ lệ chênh lệch MCI tăng lên có ý nghĩa thống kê. Khi loại MCI được kiểm tra, nguy cơ có ý nghĩa thống kê đối với MCI không tên và không nhớ. Nghiên cứu cũng không tìm thấy bằng chứng cho thấy liệu pháp estrogen có liên quan đến việc giảm nguy cơ MCI ở phụ nữ dưới 46 tuổi, ở những người được điều trị bằng estrogen và ở những người không.
Cuối cùng, ở những phụ nữ cắt buồng trứng 2 bên trước khi mãn kinh và trước 50 tuổi, chỉ định phẫu thuật thủ thuật này ảnh hưởng đến mối liên quan với MCI. Các chỉ định ung thư hoặc không có buồng trứng (tức là được thực hiện tại thời điểm cắt bỏ tử cung) không làm tăng nguy cơ, trong khi có nguy cơ gia tăng có ý nghĩa thống kê liên quan đến các chỉ định lành tính như khối phụ, u nang hoặc lạc nội mạc tử cung. Điều này rất quan trọng, vì trong nhiều trường hợp có thể tránh được việc cắt bỏ cả 2 buồng trứng.
Nghiên cứu so với những phụ nữ không phẫu thuật cắt bỏ vòi trứng 2 bên, những người cũng có tần suất có các yếu tố nguy cơ tim mạch, bệnh tim và đột quỵ tăng lên tại thời điểm đánh giá nhận thức của họ. Cần nghiên cứu bổ sung thêm.
Nguyên nhân cắt buồng trứng 2 bên ở thời kỳ tiền mãn kinh có liên quan đến suy giảm nhận thức là việc nội tiết ngừng tiếp xúc với hormone buồng trứng đột ngột sẽ đẩy nhanh quá trình lão hóa. Liệu pháp thay thế hormone có vai trò trong việc ngăn ngừa chứng sa sút trí tuệ.
Tên bài:
Premenopausal Bilateral Oophorectomy Linked to Later Cognitive Impairment
Kate Johnson
November 23, 2021
Link: https://www.medscape.com/viewarticle/963530
