Sử dụng thuốc đối kháng thụ thể leukotriene (LTRA) kiểm soát bệnh hen suyễn không làm tăng nguy cơ bệnh tâm thần kinh, dựa trên số liệu từ hơn 60.000 bệnh nhân hen suyễn.
Mặc dù LTRA được coi là 1 loại thuốc hiệu quả trong bệnh hen suyễn, nhưng việc Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cảnh báo nguy cơ đối với các phản ứng thuốc tâm thần kinh (NP) gồm cả cảnh báo hộp đen đối với montelukast (Singulair) làm dấy lên lo ngại, theo Ji-Su Shim viết, MD, Đại học Ewha Womans, Seoul, Hàn Quốc, cùng các đồng nghiệp.
Tuy nhiên, bằng chứng mối liên quan còn hạn chế và các nghiên cứu trước đây chỉ tập trung vào trẻ em và thanh thiếu niên, và trên 1 LTRA duy nhất (montelukast).
Trong 1 nghiên cứu được báo cáo vào tháng trước trên báo Dị ứng và Miễn dịch học Lâm sàng: Trên thực tế, các nhà nghiên cứu sử dụng cơ sở số liệu bảo hiểm y tế quốc gia của Hàn Quốc xác định 61.571 bệnh nhân người lớn có bệnh hen suyễn từ 40 tuổi trở lên trong khoảng thời gian từ tháng 1 /2002 đến tháng 12 / 2015 không có tiền sử sử dụng LTRA.
Các bệnh nhân được khám sàng lọc từ tháng 1 / 2009 đến tháng 12/2010, đánh dấu thời gian bắt đầu theo dõi kết thúc vào ngày 31/12 /2015. Tuổi trung bình của dân số nghiên cứu là 61 tuổi và thời gian theo dõi trung bình đối với các bệnh NP hoặc các kết quả khác là khoảng 47,6 tháng đối với người dùng LTRA và 46,5 tháng đối với người không sử dụng. Nhìn chung, 11,1% dân số nghiên cứu sử dụng pranlukast (Onon), 11% sử dụng montelukast và 0,24% sử dụng zafirlukast (Accolate).
Tổng cộng 12.168 bệnh nhân dùng LTRA trong thời gian theo dõi. Tỷ lệ nguy cơ đối với các bệnh tâm thần kinh mới được chẩn đoán không khác biệt đáng kể giữa người sử dụng LTRA và người không sử dụng trong 1 mô hình điều chỉnh gồm tuổi, giới tính, số năm hút thuốc, sử dụng rượu, hoạt động thể chất, cơ thể chỉ số khối, các tình trạng bệnh đi kèm, các bệnh hô hấp khác và việc sử dụng các loại thuốc điều trị hen suyễn khác.
Các NP phổ biến nhất là sa sút trí tuệ, rối loạn tâm trạng và rối loạn hoảng sợ và tỷ lệ các chứng này không khác biệt đáng kể giữa người dùng LTRA và người không sử dụng (75,4% so với 76,1% đối với chứng sa sút trí tuệ, 12,7% so với 12,8% đối với rối loạn tâm trạng và 5,6 % so với 3,5% đối với rối loạn hoảng sợ).
Một phân tích phân nhóm mối liên quan giữa thời gian sử dụng LTRA và nguy cơ có bệnh NP cũng ghi nhận không có sự khác biệt đáng kể giữa những người sử dụng LTRA và những người không sử dụng.
Cơ chế phát triển các triệu chứng NP do LTRAs chưa được xác định. Bởi vì hầu hết các tác dụng phụ NP do montelukast gặp ở 1 số bệnh nhân trong vòng 2 tuần kể từ khi dùng thuốc, nó cũng có thể liên quan đến sự hiện diện của 1 số đa hình di truyền liên quan đến việc thay đổi hoạt động bình thường hoặc chuyển hóa của LTRA.
Các cảnh báo hộp đen của FDA đối với montelukast ghi nhậnh nguy cơ có các tác dụng phụ nghiêm trọng đối với sức khỏe tâm thần làm mới mối quan tâm đến mối quan hệ giữa NPs và LTRAs. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu hiện tại hỗ trợ các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng trước đây và các nghiên cứu lớn hơn, và các cảnh báo hiện tại chủ yếu dựa trên các nghiên cứu cảnh giác dược, loạt trường hợp và báo cáo trường hợp.
Các kết quả nghiên cứu hạn chế bởi 1 số yếu tố, gồm thiết kế hồi cứu, khả năng phân loại sai chẩn đoán hen suyễn, loại trừ các triệu chứng NP tạm thời có thể khiến ngừng sử dụng LTRA và không có khả năng phát hiện sự khác biệt có thể có ở các dân tộc khác với Hàn Quốc,.
Tuy nhiên, kết quả các triệu chứng NP bất lợi không nên ngăn cản các bác sĩ kê đơn LTRA 1 số bệnh nhân hen suyễn được chọn. Thay vào đó, bác sĩ nên kèm theo đơn thuốc với 1 lời cảnh báo trong trường hợp bất kỳ thay đổi tâm trạng có thể gặp phải.
Cần có các nghiên cứu sâu hơn, chẳng hạn như các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng mối liên quan giữa việc sử dụng LTRA và nguy cơ các biến cố và / hoặc bệnh NP.
Khuynh hướng di truyền tiềm năng có thể thúc đẩy các trường hợp
Nghiên cứu hiện tại cung cấp thông tin thuốc và các phản ứng phụ có thể gặp phải, nhưng cần hết sức thận trọng trong việc giải thích các kết quả. Các hạn chế không chỉ gồm khả năng phân loại sai bệnh hen suyễn và dân số nghiên cứu đồng nhất, mà còn cả thực tế là 1 số bệnh tự phát, chẳng hạn như chứng sa sút trí tuệ, phổ biến ở người lớn tuổi.
Mặc dù nghiên cứu hiện tại không thấy mối liên quan giữa việc sử dụng LTRA hoặc thời gian tiếp xúc và sự xuất hiện của các bệnh NP ở người lớn Hàn Quốc có bệnh hen suyễn, nhưng điều này không có nghĩa là mối quan hệ có thể có ở các nhóm tuổi khác (trẻ em-thanh thiếu niên-người lớn đến 50 tuổi) hoặc ở những bệnh nhân có nền tảng di truyền khác.
Trong thời gian chờ đợi, mặc dù LTRA nên tiếp tục được kê đơn nếu được chỉ định, nên duy trì chỉ số nghi ngờ các tác động NP có thể gặp.
Nghiên cứu này là kịp thời vì cảnh báo hộp đen đối với montelukast được FDA ban hành khoảng 1 năm trước.
Tài liệu tham khảo
Asthma Treatment Does Not Raise Risk of Neuropsychiatric Disease
Heidi Splete
January 03, 2022
