Một nghiên cứu mới từ Châu Phi thấy tỷ lệ bệnh sốt rét giảm đáng kể 70% nếu 2 phương pháp điều trị – vắc xin và thuốc điều trị sốt rét – được kết hợp thay vì tiêm riêng lẻ.
Sốt rét là đặc hữu của vùng nhiệt đới. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) báo cáo trong năm 2019, có 229 triệu trường hợp và 409.000 trường hợp tử vong do nhiễm ký sinh trùng này. Phần lớn gánh nặng (94%) gặp ở Châu Phi và trẻ em dưới 5 tuổi chiếm 67% số ca tử vong.
Ở khu vực Sahel của châu Phi, 1 dải rộng, cận Sahara trải dài khắp lục địa, bệnh sốt rét lây truyền cao theo mùa. Trẻ em ở 1 số quốc gia được điều trị bằng các liệu trình hàng tháng của sulfadoxine-pyrimethamine và dự phòng hóa chất amodiaquine trong 4 tháng có nguy cơ cao hơn. Phương pháp điều trị dự phòng sốt rét theo mùa (SMC) được chứng minh là làm giảm các ca lây nhiễm lên đến 88% và chi phí trung bình là 3,43 đô la 1 trẻ em mỗi năm.
Thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên mù đôi này ghi nhận trẻ nhỏ (5-17 tháng tuổi) ở Burkina Faso và Mali, nơi SMC là phác đồ điều trị hiện tại. Gần 6000 trẻ em được dự phòng bằng hóa chất, vắc xin sốt rét RTS, S / AS01E (RTS, S) hoặc cả 2 phương pháp điều trị. Nghiên cứu do các nhà điều tra tại Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London (LSHTM) ở Anh dẫn đầu, được báo cáo trên Tạp chí Y học New England.
Đồng điều tra viên Daniel Chandramohan, MBBS, Tiến sĩ, ThS, giáo sư sức khỏe cộng đồng tại LSHTM, việc quản lý SMC khá tốn nhiều công sức và có thể thay thế 4 chu kỳ phòng bệnh theo mùa này bằng 1 chu kỳ theo mùa chủng ngừa như vắc-xin cúm và có thể có 1 số lợi ích bổ sung.
Nghiên cứu thấy sự kết hợp làm giảm 62% tỷ lệ bệnh sốt rét so với lây nhiễm sốt rét lâm sàng, 70% chống lại sốt rét ác tính và 73% chống lại tử vong do sốt rét so với SMC đơn thuần.
Trẻ em được tiêm vắc xin phòng bệnh dại và vắc xin viêm gan A thay vì giả dược cho RTS, S. Cả 2 đều được chọn để cung cấp các lợi ích bổ sung bằng cách bảo vệ trẻ em chống lại những bệnh lây nhiễm đó.
Với rất nhiều trẻ em được theo dõi trong nhiều năm, độ chính xác trong việc đưa phương pháp điều trị chính xác cho từng nhóm nghiên cứu có thể khó khăn. Mỗi đứa trẻ được cấp một mã QR và nhận dạng hình ảnh tạo điều kiện thuận lợi cho việc phân phối thuốc mỗi năm trong nghiên cứu này.
Miriam Laufer, MD, giáo sư, Đại học Maryland, RTS, S không phải là vắc xin mới; nó được phát triển vào năm 2001 bởi GlaxoSmithKline với Path’s Malaria Vaccine Initiative, sau đó được sản xuất bởi GSK. Quỹ Gates hỗ trợ sản xuất. GSK chuyển giao công nghệ cho Bharat ở Ấn Độ và sẽ mất 2-3 năm để tăng cường sản xuất. Đến lúc đó, chỉ có đủ vắc xin để cung cấp cho Kenya, Malawi và Ghana, nơi các nghiên cứu thử nghiệm hiện đang được thực hiện.
Việc sử dụng SMC được giới hạn ở các khu vực cụ thể của vùng phụ Sahel với thời gian truyền tải ngắn. Ở các khu vực khác của Châu Phi, nơi bệnh sốt rét có thời gian lây truyền lâu hơn, SMC không hiệu quả bằng. RTS, vắc-xin S thực sự có thể có tác động ở đó.
Việc tiêm vắc xin RTS, S cũng tốt như việc sử dụng điều trị lặp lại thuốc sốt rét trong mùa sốt rét. Và điều đó quan trọng vì hai lý do. Một đó là lợi thế của vắc-xin là không tạo áp lực của các loại thuốc khiến tình trạng kháng thuốc xuất hiện và lan rộng. Có thể hiệu quả vắc-xin kéo dài hơn hiệu quả của thuốc.
RTS, S làm giảm số lượng ký sinh trùng xâm nhập vào máu khi 1 đứa trẻ bị muỗi nhiễm bệnh cắn. Khi các loại thuốc như sulfadoxine-pyrimethamine và amodiaquine có tác dụng vừa phải. Hiệu quả chỉ cần tiêu diệt 1 số lượng nhỏ ký sinh trùng, chúng có thể hoạt động tốt hơn. Có lẽ điều đó giải thích tại sao sự kết hợp của RTS, S và SMC lại tạo 1 kết quả tích cực.
Tên bài:
Malaria Study Shows Remarkable 70% Reduction in Severe Disease and Death
Judy Stone, MD
August 30, 2021
Medscape.com
Link: https://www.medscape.com/viewarticle/957585
