Một bài báo gần đây được xuất bản trên báo Nature Method nêu bật cách chụp cắt lớp tương phản pha phân cấp (HiP-CT), 1 kỹ thuật lan truyền theo pha tia X sử dụng sự kết hợp không gian trong tiến hành quét 3 chiều các cơ quan ngoại vi, có thể cung cấp thông tin tới các bác sĩ điều trị những hiểu biết sâu sắc hơn của các quá trình bệnh lý.
Theo Tiến sĩ Claire Walsh, Trung tâm hình ảnh y sinh nâng cao, Đại học College London, London, Vương quốc Anh, HiP-CT được sử dụng ex vivo.
Công nghệ này sử dụng tia X từ nguồn tia X thế hệ thứ 4. Đây là 1 nguồn tia X cực kỳ sáng. Chụp cắt lớp x-quang đồng bộ cung cấp 1 cái nhìn nâng cao hơn nhiều trên phổi của những người nhiễm COVID-19. HiP-CT nhạy cảm hơn nhiều với những thay đổi nhỏ trong mô so với chụp X-quang hoặc CT. Một ưu điểm lớn khác của HiP-CT là độ phân giải mà nó cung cấp. Độ phân giải sẽ đến tận các tế bào đơn lẻ bên trong 1 cơ quan nguyên vẹn của con người.
Độ phân giải giúp các nhà nghiên cứu xem các mạch máu có đường kính 5 μm trong 1 lá phổi còn nguyên vẹn. Trong khi đó, hình ảnh CT lâm sàng thấy các mạch máu có đường kính khoảng 1 mm lớn hơn 200 lần.
Kỹ thuật này sẽ giúp hiểu được cấu trúc của các cơ quan ở mức độ cơ bản hơn. Công nghệ này rất có giá trị trong việc giúp hiểu rõ hơn quá trình bệnh COVID-19. Đây là việc xây dựng sự hiểu biết đối với căn bệnh đang tàn phá trong cơ thể chúng ta.
Hình ảnh HiP-CT toàn bộ thùy phổi trái của 1 nam giới 54 tuổi thấy tổn thương do COVID-19. Phổi tổn thương nghiêm trọng những khu vực đường thở tắc nghẽn và hình dạng của các chùm phế nang rất thay đổi so với phổi khỏe mạnh. Các mạch máu tắc nghẽn được hiển thị bằng màu vàng và các mạch máu mở được hiển thị bằng màu đỏ.
Có rất ít cơ sở bức xạ synctron, vì vậy công nghệ này không được phổ biến rộng rãi. Vì liều bức xạ rất cao, kỹ thuật này sẽ được sử dụng ex vivo trong tương lai gần.
Liều lượng tia X cao trong chụp CT khiến kỹ thuật này không thể sử dụng sàng lọc trên lâm sàng. Các nhà nghiên cứu đang hướng tới việc có thể đăng ký quét lâm sàng với HiP-CT trong 1 số trường hợp, vì HiP-CT sẽ trở thành 1 hiệu chuẩn phân tích kỹ thuật lâm sàng.
Theo Elsie T. Nguyen, MD, FRCPC, Hội X quang lồng ngực Canada, Đại học Toronto, Toronto, Canada, công nghệ này sẽ có giá trị trong giải phẫu bệnh và X quang.
HiP-CT dường như là 1 bước phát triển mới thú vị có thể giúp các bác sĩ, gồm cả bác sĩ X quang, hiểu được bệnh lý từng nằm ngoài khả năng phân giải không gian của chụp cắt lớp vi tính. Thực tế là các bất thường mạch máu đặc biệt liên quan đến viêm phổi COVID-19 nghiêm trọng có thể được hình dung ở mức độ micromet là điều rất mới lạ và thú vị. Điều này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn từ quan điểm cơ học với các mạch máu góp phần làm bệnh trầm trọng thêm kết quả, chẳng hạn như chảy máu hoặc cục máu đông, và có thể có các ứng dụng tiên lượng dự đoán bệnh nhân có khả năng sống sót sau bệnh viêm phổi COVID-19 nặng.
HiP-CT có thể giúp các bác sĩ X quang lồng ngực hình dung rõ hơn u nang tổ ong liên quan đến bệnh phổi mô kẽ xơ (ILD). Có thể giúp phân loại loại ILD xơ và tiên lượng bệnh nhân.
Hiện tại rất khó phân biệt nang tổ ong giai đoạn đầu, đó là dấu hiệu của sự phá hủy phổi tiến triển hơn với giãn phế quản do lực kéo, tức là giãn đường thở do xơ phổi xung quanh, trên phim chụp cắt lớp vi tính độ phân giải cao của phổi. HiP-CT rất hứa hẹn và có nhiều ứng dụng ngoài việc hình dung phổi.
Tên bài:
New X-Ray Technique Shows COVID-19 Lung in Unprecedented Detail
Louise Gagnon
November 15, 2021
Medscape.com
Link: https://www.medscape.com/viewarticle/962916.
