Ưu năng thùy trước của tuyến yến:
Chứng khổng lồ (hoặc cũng có thể gọi là gigantisme) hay là mắc bệnh đại cực (acromegalie): tùy thuộc vào độ tuổi của mỗi người. Đều do tiết ra quá nhiều somatostatin từ các tế bào ái toan (nhạy cảm với sự thay đổi nồng độ của acid) của tuyến yên.
Đối với những người mắc chứng khổng lồ thì cơ thể của bệnh nhân không phát triển một cách cân đối, nét mặt thì thô kệch, các đầu xương (hay các cực xương) rất lớn, đồng thời với quá trình phì đại của cơ thể thì các tuyến nội tạng trong cơ thể cũng sẽ to ra (như gan, lách hay tim…): nguyên nhân gây ra tình trạng này là do sự phát triển của các màng xương và các mô mềm trong cơ thể của bệnh nhân bị ưu năng hoạt động của tuyến yên (đặc biệt là thuywf trước của tuyến yên tiết ra các hormon GH – hormon tăng trưởng). Cơ chế gây bệnh khổng lồ là do lượng hormon tăng trưởng GH tăng lên (có thể gấp 100 lần so với đối với người bình thường) làm cho các acid amin dẽ xâm nhập vào trong tế bào (nguyên nhân là do làm tăng tính thấm của tế bào), đẩy nhanh các quá trình tổng hợp nên các protein và giảm giáng hóa protein, đồng thời với đó là quá trình làm giảm tích hợp mỡ trong các mô, tăng phân hủy các lipid (cụ thể là lypolyse) và huy động các lipid tích lũy (tăng NEFA ở máu) tạo ra nhiều các thể cetonic từ gan. Cũng nguyên nhân là do GH, gây ra tăng đường huyết, giảm khả năng dung nạp glucose của cơ thể, giảm tính nhạy cảm với insulin.
Đối với các mô liên kết, các mô xương hay mô sụn, thì hormon này có tác dụng kích thích tạo ra oxyprolin (đây là vật liệu quan trọng nhất của collagen) và các chondroitin sunfat. Các tác dụng này, và nhiều tác dụng khác của somatosattin (hormon tăng trưởng GH) được tăng cường nhờ một chất được tiết ra từ gan, gọi là somatomedin.
Một dạng khác của ưu năng thùy trước tuyến yên là bệnh Cushing, nguyên nhân là do tiết ra quá nhiều corticotropin làm cho tuyến thượng thận tiết ra nhiều corticoid và các glucocorticoid khác. Một số ưu năng tuyến sinh dục và ưu năng tuyến giáp cũng có thể nguyên nhân là do tuyến yên: đây là những ưu năng thứ phát (hay ưu năng do nguyên nhân bên ngoài tuyến).
copy ghi nguồn:https://healthyeatingforums.com/
link bài viết:Ưu năng thùy trước – rối loạn chức năng tuyến yên
