Viêm Amiđan mạn tính
Viêm Amiđan mạn tính là tình trạng viêm thường xuyên, tái đi tái lại nhiều lần. Tuỳ theo mức độ viêm nhiễm và phản ứng của cơ thể, Amiđan có thể to lên nhiều(thể quá phát) thường gặp ở trẻ em hay người trẻ tuổi, hoặc Amiđan có thể nhỏ lại (thể xơ chìm)
Yếu tố thuận lợi
– Thay đổi thời tiết đột ngột (bị lạnh đột ngột khi mưa, độ ẩm cao…)
– Tình trạng ô nhiễm môi trường không khí do bụi, khí, điều kiện sinh hoạt thấp, vệ sinh kém.
– Sức đề kháng của cơ thể kém, thể dị ứng.
– Có các ổ viêm nhiễm cấp tính ở họng, miệng: như sâu răng, viêm lợi, viêm V.A., viêm xoang và thêm nữa là đặc điểm cấu trúc giải phẫu của Amiđan có nhiều khe kẽ, hốc, ngách tạo điều kiện cư trú, ẩn nấu và phát triển của vi khuẩn.
Triệu chứng
Triệu chứng toàn thân
– Triệu chứng không rõ ràng, nhìn chung nghèo nàn.
– Có khi không có triệu chứng gì hoặc đôi khi có những đợt tái phát hoặc hồi viêm có triệu chứng giống như viêm Amiđan cấp tính.
– Thể trạng cơ thể gầy yếu, da xanh, sờ lạnh, ngây ngấy sốt về chiều.
Triệu chứng cơ năng:
– Cảm giác nuốt vướng ở họng xảy ra thường xuyên làm người bệnh có cảm giác đau như có dị vật trong họng, đau lan lên tai.
– Hơi thở hôi mặc dù bệnh nhân vệ sinh răng miệng họng thường xuyên.
– Ho không thường xuyên và khàn tiếng đôi khi xảy ra, trẻ em có thở khò khè, ngủ ngáy to.
Soi họng thấy bề mặt Amiđan có nhiều khe hốc. Các khe và hốc này chứa đầy chất bã đậu và thường có mủ màu trắng.
Thể quá phát: Amiđan to như giống như hai hạt hạnh nhân ở hai bên thành họng lấn sâu vào trong làm hẹp khoang họng, trụ trước đỏ, thường gặp ở trẻ em.
Xếp loại Amiđan quá phát:
+ Viêm Amiđan quá phát A1 (A+): Amiđan khẩu cái to, tròn, cuống gọn. Bề ngang Amiđan nhỏ hơn hoặc bằng 1/4 khoảng cách giữa chân 2 trụ trước Amiđan.
+ Viêm Amiđan quá phát A2 (A++): Amiđan khẩu cái to, tròn, cuống gọn. Bề ngang Amiđan nhỏ hơn hoặc bằng 1/3 khoảng cách giữa chân 2 trụ trước Amiđan.
+ Viêm Amiđan quá phát A3 (A+++): Amiđan khẩu cái to, tròn, cuống gọn. Bề ngang Amiđan nhỏ hơn hoặc bằng 1/2 khoảng cách giữa chân 2 trụ trước Amiđan.
Thể xơ chìm: loại này hay gặp ở người lớn, Amiđan thường nhỏ, mặt gồ ghề, lỗ chỗ hoặc chằng chịt xơ trắng do bị viêm nhiễm nhiều lần. Amiđan mất đi vẻ mềm mại bình thường, khi ấn vào Amiđan có thể thấy phòi mủ hôi ở các hốc.
Hạch góc hàm có thể sưng to kéo dài làm bệnh nhân nghĩ đến nhiều bệnh ác tính khác.
Biến chứng
Các biến chứng có thể gặp phải bao gồm:
– Viêm tấy quanh tổ chức Amiđan
– Viêm tai giữa, viêm mũi, xoang hoặc viêm thanh khí phế quản cấp tính.
– Viêm tấy các hạch lân cận.
– Viêm nội tâm mạc tim nếu nguyên nhân do liên cầu tan huyết nhóm A
Điều trị
Phẫu thuật Amiđan hiện nay là tương đối phổ biến và ngày càng an toàn với các phương pháp hiện đại. Tuy nhiên cần có tiêu chuẩn chặt chẽ do Bs chỉ định.
Chỉ định:
– Amiđan viêm mạn tính tái lại nhiều lần (thường là 5-6 lần trong một năm).
– Amiđan viêm mạn tính gây biến chứng viêm tấy, áp xe quanh amiđan.
– Amiđan viêm mạn tính gây các biến chứng các cơ quan lân cận
– Amiđan viêm mạn tính gây biến chứng xa:gây thấp khớp cấp, viêm màng trong tim, viêm cầu thận, viêm khớp, rối loạn tiêu hóa kéo dài, nhiễm khuẩn huyết.
